
Trước hết, cần tăng cường năng lực quản lý nhà nước và cơ quan điều hành du lịch. Cơ quan quản lý điểmđến cần hoạt động theo mô hình quản trị hiện đại (Destination Management Organization – DMO), với vai trò điều phối các bên liên quan, từ chính quyền, doanh nghiệp, cộng đồng cho đến du khách. Kinh nghiệm của Thụy Sĩ chothấy, việc thành lập DMO độc lập đã giúp nâng cao tính chuyên nghiệp trong quản lý, từ marketing điểm đến cho đến giám sát chất lượng dịch vụ và bảo tồn cảnh quan.
Tiếp theo, quy hoạch tải lượng khách, hạ tầng và không gian du lịch bền vững là nhiệm vụ trọng tâm. Mộtquy hoạch khoa học sẽ giúp phân bổ hợp lý dòng khách, tránh tình trạng quá tải và suy thoái tài nguyên. Ở Machu Picchu (Peru), chính quyền đã áp dụng hệ thống giới hạn số lượng khách theo ngày và phân chia tuyến tham quan nhằm giảm áp lực lên di sản. Tại Việt Nam, việc quy hoạch phân khu chức năng tại Vịnh Hạ Long – bao gồm khu vực tham quan, khu vực bảo tồn nghiêm ngặt và khu dịch vụ – là một minh chứng cho nỗ lực điều chỉnh tải lượng và bảo vệ môi trường.
Bên cạnh đó, cần xây dựng hệ thống giám sát và đánh giá hiệu quả quản lý điểm đến. Hệ thống này bao gồm bộ tiêu chí đo lường về môi trường (chất lượng không khí, nước, rác thải), kinh tế (doanh thu, việc làm chocộng đồng), và xã hội (mức độ hài lòng của du khách, sự tham gia của người dân). Liên minh châu Âu đã triểnkhai “European Tourism Indicators System – ETIS” như một công cụ giám sát chuẩn mực, giúp các điểm đến tự đánh giá và cải thiện hiệu quả quản lý.
Đặc biệt, trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, cần ứng dụng công nghệ số trong công tác quản lý chất lượng điểm đến. Các công nghệ như GIS, Big Data, trí tuệ nhân tạo (AI) và các nền tảng phản hồi trực tuyến của du khách giúp nhà quản lý theo dõi hành vi khách, dự báo xu hướng, phát hiện kịp thời các vấn đề môi trường– xã hội. Singapore là một ví dụ điển hình khi sử dụng hệ thống phân tích dữ liệu lớn để dự báo lưu lượng kháchtại các điểm tham quan, qua đó điều chỉnh dòng khách và nâng cao chất lượng dịch vụ. Ở Việt Nam, một số địa phương như Đà Nẵng và Quảng Ninh đã bắt đầu xây dựng hệ thống du lịch thông minh, tích hợp dữ liệu từ nhiều nguồn để hỗ trợ quản lý điểm đến.
Tóm lại, giải pháp về quản lý và quy hoạch điểm đến đòi hỏi sự kết hợp giữa mô hình quản trị hiện đại, quy hoạch khoa học, hệ thống giám sát hiệu quả và ứng dụng công nghệ số. Đây là cách thức đảm bảo sự phát triển cân bằng, lâu dài của điểm đến, đồng thời nâng cao khả năng cạnh tranh trong thị trường du lịch toàn cầu.
Tài liệu tham khảo: Tài liệu tập huấn phát triển du lịch bền vững – TS Nguyễn Quang Vinh
BBT