
Hình ảnh minh hoạ: Nhà thờ Bác Trạch của Nhiếp ảnh gia: Nguyễn Trọng Cung
Về lịch sử, xứ Bác Trạch được đón nhận Tin Mừng từ thế kỷ XVII, cùng thời kỳ với các xứ Kẻ Diền, Kẻ Hệ, Kẻ Mèn… do các cha dòng Tên và dòng Đaminh truyền giảng. Trải qua nhiều lần xây dựng - tu bổ, năm 1735 hình thành nhà thờ đầu tiên bằng tường đất, mái rạ; năm 1770 nhà thờ được xây dựng lại, và sau đó lần lượt vào các năm 1880, 1895, 1938. Khi các phiên bản thánh đường cũ đã dần bị lỗi thời, không còn đáp ứng được nhu cầu sinh hoạt tín ngưỡng của cộng đồng giáo dân, công trình mới được hoàn thiện và được khánh thành, ban Sắc phong Đền Thánh Lòng Chúa Thương Xót vào tháng 4/2014 do Đức Tổng Giám mục Leopoldo Girelli chủ trì. Từ đó, nhà thờ Bác Trạch có vị thế quan trọng hơn trong đời sống tôn giáo và hành hương của giáo dân cả trong và ngoài khu vực
Nhà thờ Bác Trạch là một công trình kiến trúc mang đậm phong cách Gothic kinh điển của châu Âu, được kết hợp tinh tế với các yếu tố của kiến trúc Hy Lạp, tạo nên một nét độc đáo riêng biệt. Công trình có chiều dài 92.5m, chiều rộng khoảng 32m, tại phần tum cao 57m, hai tháp chuông cao 61m, treo bộ chuông 6 quả - trong đó quả chuông lớn nhất nặng tới khoảng 3 tấn. Tiền sảnh có một đồng hồ lớn đường kính 4m, trần nhà và các mái vòm được chạm khắc các họa tiết trang trí rất cầu kỳ và tỉ mỉ, bao gồm các cửa sổ kính màu lộng lẫy. Nhà thờ cũng có gần 100 tượng, phù điêu và tranh vẽ với kỹ thuật chạm khắc tinh xảo góp phần tạo không gian linh thiêng và nghệ thuật cao.
Vai trò tôn giáo của nhà thờ Bác Trạch rất quan trọng trong đời sống tín ngưỡng của giáo dân trong vùng. Hằng ngày, nhà thờ tổ chức giờ kinh Lòng Chúa Thương Xót, thánh lễ thường niên; mỗi thứ Sáu có thánh lễ lúc 15:00 để dâng kính Lòng Chúa Thương Xót; và lễ kính Lòng Chúa Thương Xót được cử hành trọng thể vào Chúa Nhật thứ II Phục Sinh. Ngoài ra, nhà thờ còn giữ gìn di tích lịch sử tử đạo (những giáo dân hoặc linh mục đã bị bắt, giam cầm, và chịu chết vì kiên trung giữ đạo, không chối bỏ niềm tin Công giáo trong thời kỳ bách hại đạo ở Việt Nam chủ yếu diễn ra vào thế kỷ XVIII–XIX, dưới triều Nguyễn) như Đaminh Trâm, Phêrô Thuận, Đaminh Uông, Đaminh Lượng, Đaminh Thược… được giáo dân địa phương quy tập, gìn giữ và tôn kính trong khuôn viên nhà thờ Bác Trạch. Trong cộng đồng, các hội đoàn như Huynh đoàn Đaminh, Hội Mân Côi, Hội Bác Ái, Ban Ca Đoàn, Ban Giáo lý, Ban Truyền thông… hoạt động tích cực, góp phần xây dựng đời sống đức tin, gắn kết lương – giáo.
Đối với du khách, nhà thờ Bác Trạch không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là điểm tham quan kiến trúc, văn hóa. Khi tới đây, du khách có thể chiêm ngưỡng cả bên ngoài và bên trong Nhà thờ (khi được cho phép) để quan sát các ô cửa kính màu, tượng và phù điêu, mái vòm, hệ trần và cột trụ nghệ thuật. Khách du lịch thường chụp ảnh với mặt tiền nhà thờ, tháp chuông và quảng trường; khám phá các con đường ven nhà thờ, không gian cảnh quan xung quanh. Vào lịch lễ, du khách cũng có thể tham dự thánh lễ hoặc lắng nghe phần phụng vụ một cách trang trọng. Trong các dịp trọng đại như Noel, lễ Phục Sinh, lễ patron (lễ kính Thánh Quan Thầy hay lễ kính Lòng Chúa Thương Xót) nhà thờ được trang hoàng tỉ mỉ, lộng lẫy, tổ chức nhiều chương trình văn nghệ, thánh ca, thu hút hàng ngàn tín đồ và du khách ghé thăm.
Với Kiến trúc độc đáo, tầm vóc lớn và vị trí địa lý tương đối thuận lợi giúp nhà thờ dễ liên kết với các tuyến du lịch văn hóa, lịch sử và trải nghiệm sinh thái biển. Việc quảng bá nhà thờ này sẽ góp phần mở rộng diện nhận diện du lịch, thu hút khách từ các điểm du lịch biển, làng nghề, và khu vực nội tỉnh – nếu được kết nối tốt với hạ tầng vận chuyển, tuyến đường nội vùng và xa hơn là tuyến đường biển. Phối hợp với công tác truyền thông mạnh mẽ, việc phát triển tour kết nối giữa Nhà thờ và các điểm du lịch lân cận sẽ gia tăng giá trị trải nghiệm và thời gian lưu trú của du khách trong vùng mới./.
BBT